Enterografi ince bağırsakların görüntüleme tekniğine verilen isimdir.
MR Enterografi
MR Enterografi, genellikle ince bağırsak değerlendirmesi için kullanılmasına rağmen, hem üst hem de alt gastro-intestinal sistemin bağırsak duvarı özelliklerini değerlendirmek için kullanılan manyetik rezonans görüntüleme tekniğidir. Eğer bu işlem ince bağırsağa bir tüp yerleştirilerek yapılırsa MR enterkolizis ismini vermekteyiz.
MR Enterografinin çekilme amacı günümüz tıp teknolojisinde endoskopi yoluyla detaylı olarak incelenmesinin mümkün olmadığı ince bağırsakların görüntülenebilmesidir. Ve çekim için en önemli olan noktalardan biri çekim öncesinde ince bağırsağın içinin özellikle katı maddelerden iyice temizlenip arındırılmış olması gerekliliğidir.
Neden Yapılır?
Tercih edilen klinik durumlar:
- Karın ağrısı, ishal, gizli kanama, kilo kaybı gibi açıklanamayan GIS şikayetleri
- İnflamatuvar bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit)
- Mide-barsak kaynaklı GIS kanamaları
- Polip, tümörler
- Barsak tıkanıklıkları
- İnce barsak emilim bozuklukları (malabsorbsiyon sendromları; Çölyak, Whipple hastalıkları)
- Kapsül endoskopi öncesi imce barsak darlıklarının dışlanması
MR Enterografi Nasıl Çekilir?
MR Enterografi incelemesinde hasta MR cihazına alınarak çekim yapılmaktadır.
Bu testi yaptırmadan önce büyük olasılıkla şunları yapmanız gerekecektir:
- Hamile veya hamilelik şüphesi olan kişiler bunu sağlık uzmanına bildirmelidir.
- İşitme cihazları gibi implante edilmiş herhangi bir tıbbi cihazınız olup olmadığını sağlık uzmanınıza bildirmelidir. Örneğin, implante edilmiş bir defibrilatör veya kalp pili, kohlear kulak implantı, beyin anevrizması için bir klips veya kan damarlarınızda metal bir bobin varsa, radyoloğunuz uygun olduğunu söylemediği sürece bu testi yaptırmamalı veya MRI alanına girmemelisiniz.
- Muayene odasına herhangi bir metal nesne taşımayın, herhangi bir takı veya vücut piercingi takmayın. Buna saç tokaları ve metal fermuarlar dahildir.
- Doktorunuza ne zaman yemeyi ve içmeyi bırakacağınızı sorun. Ayrıca bu test için belirli gıdalardan kaçınmanız gerekip gerekmediğini sorun. Testten 6 saat önce yemek yememeniz veya içmemeniz istenebilir.
Öncesinde yapılan hazırlıkların bittiği varsayımıyla devam edersek hasta MR’ a alınmadan önce 10’ar dakikalık aralarla ağızdan sıvı alımı yapar. Bu sıvılar görüntüleme sırasında bağırsakların iyice genişletilip görüntü kalitesinin yükseltilmesi nedeniyle alınmaktadır. İşlem sırasında hastaya az miktarda glukagon verilir. Verilen glukagon bağırsakların bir süre hareket etmeden kalmasını sağlayacağı için alınan görüntü kalitesinin yükselmesi için önemlidir. Daha sonra da hastaya (MRG kontrast ajan) gadolinyum enjeksiyonu yapılır.
Hasta MR Enterografi çekimi için cihaza alınır ve uygulama sırasında da bağırsağın farklı hareketlerinin izlenebilmesi amacıyla çeşitli ilaçlar verilir. Bu şekilde daha detaylı incelenmek istenen bölgeler netleştirilmiş olur.
Çekim işlemi yaklaşık 40 dk kadar sürmektedir. İşlem öncesi sırası ve sonrasında alınan bazı ilaçlar ve aşırı sıvı nedeniyle bazı denge bozuklukları, dikkat dağınıklığı, ishal gibi durumlar yaşanabileceği için inceleme yaptıran kişilerin bu duruma hazırlıklı olmaları ve bu durum ciddi veya devam eden herhangi bir rahatsızlığa neden oluyorsa doktorunuza bildirmelisiniz.
BT Enterografi
BT enterografisi, ince bağırsağı görüntülemek için BT görüntülerini ve kontrast malzemeyi kullanan bir görüntüleme testidir. Bu görüntüleme yöntemiyle doktorunuzun, rahatsızlığınıza neyin sebep olduğunu belirlemesi kolaylaşır. En yaygın olarak Crohn hastalığı olan hastaları değerlendirmek için kullanılır, doktorunuz bu görüntüleme tekniğiyle tedaviye ne kadar iyi yanıt verildiği de söyleyebilir. BT enterografisi hızlı ve ağrısız bir görüntüleme tekniğidir. Normal X-ışını görüntülerinden farklı olarak, BT enterografisi, kemik ve kan damarları gibi doku ve yapıların ayrıntılı görüntülerini sağlayabilir.
Neden Yapılır?
Bu testin tercih edildiği klinik durumlar :
- İltihaplı bağırsak hastalıkları ve komplikasyonları (Crohn hastalığı veya ülseratif kolit)
- İnce bağırsak tümörleri [ iyi huylu tümörler (örn. hamartomatöz veya hiperplastik polipler) kötü huylu tümörler (örn. adenokarsinom, karsinoid , lenfoma ve gastrointestinal stromal tümörler ) ]
- Mezenterik iskemi ve gastrointestinal sistem kanaması
- Bağırsak tıkanıklıkları veya apseler
- Çölyak Hastalığı
Nasıl Yapılır?
BT Enterografi incelemesinde hasta BT cihazına alınarak çekim yapılmaktadır. Muayeneden 4-6 saat önce tüm yiyecek ve içeceklerden uzak durulması gerekir. İşlem öncesinde üzerinizdeki tüm takıları ve diğer metal nesneleri mutlaka çıkarmalısınız.
Ayrıca hastalara, ince bağırsağın sıvı distansiyonu, mukozal kontrastlanma, duvar kalınlığı ve mezenterik vaskülaritenin daha iyi değerlendirilmesi için oral kontrast içirilir.
Kontrast sıvı solüsyonunu içmeyi bitirdikten sonra, muhtemelen sırt üstü bir masaya uzanacaksınız. Siz masada yatarken, uzandığınız sedye X-ışını görüntülerini yakalamak için yavaşça BT tarama makinesinden geçecektir. Tarama gerçekleştirilirken, kolunuzdaki bir damara farklı türde bir kontrast da enjekte edilir. Makine tarama yaparken nefesinizi kısa süre tutmanız istenebilir. İşlem ağrısızdır ancak bir süre hareketsiz yatmanız gerekmektedir.
BT enterografisinden sonra ne olur?
BT enterografi prosedürü herhangi bir kalıcı yan etkiye neden olmaz. İyileşme sürecine de ihtiyacınız olmayacak çünkü test herhangi bir kesi veya sedasyon gerektirmez. İşlem tamamlanır tamamlanmaz normal faaliyetlerinize devam edebilirsiniz. Emziriyorsanız, emzirmeyi 1 ila 2 gün geciktirip, ertelemeyeceğiniz konusunda doktorunuza danışabilirsiniz.
BT ve MR enterografisi güvenlik ve etkinlik açısından nasıl karşılaştırılır?
Her iki teknolojinin de artıları ve eksileri vardır. BT daha uzun süredir kullanılan bir yöntemdir, daha hızlıdır ve BT biraz daha yüksek kaliteli görüntüler sağlar. Bununla birlikte, tıp literatüründeki ve medyadaki son makaleler, BT ile ilişkili tanısal radyasyona maruz kalma konusundaki endişelerini dile getirmiştir. Fizikçiler arasında, atom bombasından kurtulanlardan veya nükleer endüstri çalışanlarından daha düşük doz radyasyon alan hastalara göre tahmin yapmanın mümkün olup olmadığı konusunda hala çok tartışma var; bu nedenle, bu radyasyona maruz kalma modeliyle ilişkili mutlak risk tam olarak belirlenmemiştir.
Bu risk endişe kaynağı olsa bile, risk tüm hastalar için aynı değildir. Araştırmacıların göre insan vücudu belirli bir yaştan sonra (35 ila 50 yıl arasında) radyasyonun etkilerine karşı bir şekilde bağışık hale geliyor gibi görünüyor.
Ancak radyasyon riskinden dolayı, BT enterografisi biraz daha seçici olarak kullanılmaktadır. Tüm hastalar için BT enterografisi istemek yerine, doktorların bir hastada MR enterografisini tercih etme olasılığı daha yüksektir. Ancak 50 yaşın üzerindeki bir hastada BT enterografi ile devam etmek mantıklı olarak görülmektedir.
